Cursus Kijk haar eens! Bijbelse vrouwen in beeld
Een cursus over bekende en minder bekende vrouwen en hun verhalen uit het Eerste Testament. We gaan lezen vanuit twee invalshoeken. Elke keer zullen we onderzoeken welk beeld de tekst ons over de vrouwen en hun situatie wil schetsen, we kijken hoe vertalingen dat beeld kunnen beïnvloeden en we gaan de vooronderstellingen na waarop de gebruikelijke uitleg van het verhaal gebaseerd is. Want ieder die door of over een tekst spreekt, weerspiegelt daarin bewust of onbewust zijn of haar eigen wereldbeeld. Anderzijds bekijken we hoe verrassend de rol van de vrouwen vaak is, hoe ze weten te ontsnappen aan stereotiepe beelden of hoe ze de rol die hun wordt toebedeeld weten uit te buiten. Nieuwe invalshoeken en gezichtspunten die we ontdekken dagen ons uit ook naar onszelf, onze eigen situatie en onze eigen vooronderstellingen te kijken.
1 Inleiding en voorproefje
We beginnen met uitleg over de manier waarop we de verhalen zullen gaan lezen. Aan de hand van voorbeelden zien we hoe schrijvers, vertalers en uitleggers subtiel en minder subtiel rollen en beelden schetsen waaraan zij vinden dat vrouwen (én mannen) horen te voldoen. Om de smaak alvast te pakken te krijgen voor de volgende keren, gaan we daarna aan de slag met een kort verhaal: koningin Wasti.
2 De twee vrouwen bij Salomo
Een heel bekend verhaal met een heel bekende uitleg. Maar die uitleg is sterk bepaald doordat we van te voren al (denken te) weten dat het verhaal de wijsheid van Salomo illustreert. Als we onbevangen naar het verhaal kijken, blijkt de wijsheid uit onverwachte hoek te komen. (Afbeelding Gustave Doré)
3 Judit
Judit is een keurige weduwe. Ze gedraagt zich zoals dat van haar verwacht mag worden. Ze heeft een onwrikbaar geloof in het bevrijdende handelen van God, maar dat is voor haar geen reden om te gaan zitten wachten op actie uit de hemel.
4 Delila
Delila, een verraderlijke vrouw. Het verhaal van Simson en Delila wordt gepresenteerd als een eenvoudige voorstelling van goed en kwaad en plaatst daarmee licht en donker, gelovig en ongelovig, vriend en vijand, maar ook man en vrouw in het 'juiste' rijtje. Maar wat gebeurt er als we vanuit Delila's perspectief gaan kijken?
5 Hagar
Hagars verhaal wordt overschaduwd door de uitverkiezing van Abraham en Sara door God. Wij identificeren ons graag met hen, hun verhaal is een 'success story'. Zwarte vrouwen uit Amerika houden ons een spiegel voor: zij identificeren zich juist met Hagar die in barre omstandigheden moet zien te overleven en God een naam geeft.
6 De vrouwen bij de geboorte van Mozes
De farao neemt allerlei maatregelen om het Hebreeuwse volk klein te houden. Hij richt zich daarbij helemaal op de mannen en heeft geen aandacht voor 'het zwakke geslacht'. De vrouwen buiten dat in onderlinge solidariteit uit en inspireren ons om te zoeken waar onze kracht ligt. (Afbeelding Gustave Doré)
7 Afsluitende bijeenkomst en viering
Met materiaal uit de voorgaande bijeenkomsten maken we samen een viering.