Cursus Op zoek naar (h)erkenning. Vrouwen aan de wieg van het christendom
"En dit waren Jezus’ discipelen:
Maria van Magdala, Johanna en Susanna, de Samaritaanse vrouw, Maria en Marta van Betanië, de naamloze vrouw met de mirre, de Kananese vrouw, Maria die de moeder van Jakobus was, Salome en vele andere vrouwen."
Aan de wieg van het christendom stonden vrouwen die met Jezus optrokken. Na zijn dood gaven vrouwen gestalte aan de eerste christelijke gemeenten en verspreidden ze het evangelie. Wie waren deze vrouwen en wat inspireerde hen? Op zoek naar erkenning van hun rol in het vroege christendom zoeken we ook naar herkenning: Herkennen we ons in die vrouwen van lang geleden en in hun inspiratie?
Een belangrijk inzicht in deze cursus is dat de geschiedenis wordt geschreven door de overwinnaars, in het geval van het beginnende christendom door mannen op invloedrijke posities. Zo wordt er een zeer beperkt verhaal verteld en een onvolledig beeld geschetst. Door vrouwenverhalen te lezen, door vrouwen in bijbelverhalen meer zichtbaar te maken en door aanvullend materiaal uit buiten-bijbelse bronnen op te delven, vinden we ook onze eigen wortels en schrijven we nieuwe geschiedenis.
1 "En daar waren vele vrouwen ..." (Mat 27,55)
Voor we op zoek kunnen naar (h)erkenning, gaan we in de evangeliën op zoek naar de vrouwen die Jezus volgden. Wat weten we over deze vrouwen en hoe kunnen we ons een beeld vormen van wie ze waren?
2 Maria van Magdala, apostola apostolorum
Maria van Magdala speelt een grote rol in de evangeliën, maar er zijn aanwijzingen dat haar rol nog veel groter was dan in de bijbel beschreven is. Wat is feit en wat is fictie? En wat betekent dat voor onze ‘verbeelding’ van deze sterke vrouw?
3 De Kananese vrouw
De eerste gelovige uit de heidenen wordt ze wel genoemd, deze vrouw die Jezus ervan overtuigt haar dochter te genezen. Vanuit ons perspectief gezien is ze een heldin, maar een Afrikaanse theologe ziet een heel ander verhaal. Blijft het verhaal toch – anders misschien – inspireren?
4 Marta en Maria
Een tenenkrommend verhaal... Voor wie kiezen we als we lezen over de dienende Marta en de luisterende Maria? Wat betekent dienen en luisteren hier eigenlijk? Kunnen we het verhaal en de hoofdrolspeelsters de ruimte geven en (h)erkennen?
5 Vrouwen aan het hoofd van huisgemeenten
De eerste christenen kwamen vaak bijeen in huisgemeenten. Ene Maria leidt in Jeruzalem zo’n huisgemeente en Lydia, de purperverkoopster, sticht er een in Filippi. Wat voor rol speelden deze vrouwen precies en hoe belangrijk is het voor ons om dat te weten?
6 De waarzegster in Filippi
In de multireligieuze stad Filippi hoort een waarzeggende slavin het evangelie verkondigen en ze reageert er positief op. In drie verzen in Handelingen mag ze daarom een kleine rol spelen. Wat kan informatie uit andere bronnen ons leren over wat haar inspireerde?
7 Afsluitende viering
Met materiaal uit de voorgaande bijeenkomsten vieren we samen de afsluiting van de cursus.